geschreven door Dick de Kleuver en bijgesteld in mei 2022.
Verwarring
Napoleon was net verslagen, eerst bij de Volkenslag bij Leipzig, later bij Waterloo. Frederik Willem (Willem VI) landde op 30 november 1813 in Scheveningen en Van Hoogedorp had al nagedacht hoe het verder moest met de “Lage Landen”. De dagen van de Republiek en de Franse overheersing waren nu echt wel voorbij. Frederik Willem werd soeverein vorst en later koning Willem I van de Verenigde Nederlanden.
Maar dat ontging de familie De Kleuver waarschijnlijk. Joost de Kleuver (Metzelaar) en Willemijntje de Kleuver (dezelfde achternaam, want het zijn achterneef en achternicht) woonden in Driebergen en hadden 2 zoons: Jacob (1809) en Coenraad (1811). Daarna werd hun zoon Jan geboren, maar die werd slechts 15 maanden oud. Op 4 oktober 1815 wordt Maria in Driebergen geboren. In de geboorteakte wordt ze geregistreerd als de Kluver, evenals haar ouders. Maar als je goed kijkt staat er gewoon de Kleuver.
Ze krijgt nog wel een broertje, opnieuw met de naam Jan die op 2 oktober 1818 in Zeist geboren wordt. Maar daarna slaat het noodlot toe: op 2 juli 1819 sterft vader Joost. Hij was bijna 30 jaar!
Natuurlijk was het een ramp dat hij zo vroeg overleed, maar hoe erg het was wordt duidelijk als je de gevolgen ziet: In 1830 hebben ze Driebergen verlaten en wonen in Utrecht in het Zilversteegje in wijk B nr. 733. Dat moet een erg klein huisje zijn gezien de plattegrond van die wijk.
Moeder Willemijntje de Kleuver (1 jaar jonger dan Joost) is werkster en daar moeten ze allemaal van leven. Allemaal, dat is Maria en Jan, Willemijntje zelf, haar vader Coenraad die inmiddels 74 is (hij overlijdt in 1831) en een weduwe Fransina Hoendervanger (60 jaar). Grootvader Coenraad is 2 keer getrouwd geweest, maar zijn eerste vrouw is overleden en zijn 2e vrouw woont nog in Veenendaal. Coenraad, de oudste zoon van Joost en Willemijntje is 19 en is sinds 1828 militair.
Ook Maria zal snel een baantje zoeken. In 1830 komt zij voor op een lijst van bewoners van de Herengracht nr. 419 (het chique deel van de grachten) als dienster bij de familie Manus. Of ze het echt is, weten we niet helemaal zeker want er staat: Mietje de Kleuver, geboren 4 oktober 1816 te Utrecht. Maar uit de documenten van 1853 lijkt het toch wel te kloppen.
En dan, op 12 oktober 1835 wordt Johannes de Kleuver geboren. Dat is de vader van Hermanus Tobias de Kleuver, mijn opa, de man van oma (Femmegien) de Kleuver- van den Berg.
Johannes wordt aangegeven door Dirk de Klerk, metselaar, 49 jaar. Hij meldt dat Johannes geboren is in het Zilversteegje 733 in Utrecht en dat hij geassisteerd heeft bij de bevalling. Moeder is Maria de Kleuver, die net 20 jaar is geworden, en de vader is onbekend.
Wie is die Dirk? Hij woont in de Grote Tuinstraat, Wijk B, nr. 721 EE en heeft vrouw en 5 kinderen.
Zeker 3 panden stonden er al in 1835
Bestudering van de plattegrond leert dat de Grote Tuinstraat een slop is precies achter het Zilversteegje en dat 733 en 721 EE recht tegenover elkaar liggen, met een “tuin” ertussen. Het Zilversteegje is later omgedoopt tot Zilverstraat.
In 1840 wordt Maria ziek en wordt 9 dagen opgenomen in het Binnen Gasthuis te Amsterdam. Haar gegevens worden genoteerd: 23 jaar, dienstbaar, dochter van Joseph, metselaar en Willemina (in leven). Geboorteplaats Utrecht en adres Weesperstraat 54.
Maar wacht eens, als ze 23 jaar is, is ze dan toch in 1816 geboren?
1853
Maria trouwt met Henri Kemp, 36 jaar en van beroep sjouwer (en eerder schoenen- of laarzenmaker). In de haven van Amsterdam is er genoeg werk. Hij is weduwnaar van Grietje van Soest, met wie hij een zoon heeft: Willem Kemp. Het is 2 september en Maria en Henri gaan wonen in de Oranje Binnenstraat 23 in Amsterdam.
Willem Kemp, die op 30 juni 1844 geboren wordt, zal later door Maria als zoon worden geëcht. Wanneer dat precies gebeurd is niet duidelijk. Waarschijnlijk tussen 1860 en 1871.
Als Willem Kemp 14 jaar is (1858) wordt hij opgenomen in het Binnen Gasthuis te Amsterdam op de mannenafdeling. Het adres dat wordt genoteerd is de Wagenstraat 387. Hij wordt minstens 6 keer opgenomen, steeds voor een korte periode. Bij de inschrijving in maart en later in mei 1862 wordt als moeder genoteerd: Maria de Kluvel (en Maria de Kleuvel). Bij zijn huwelijk in 1871 staat dat Willem de “natuurlijke echtende” zoon is van Maria en heet dan Willem de Kluver. Na allerlei beroepen als kuiper, bakker en oppasser wordt hij vuurstoker bij de Marine 2e klasse.
Maria krijgt als Mietje de Kleuver een nieuwe betrekking als dienstbode bij de familie Le Jeune aan de Keizersgracht 439. Haar geboortedatum is 4 oktober 1816, wat er op lijkt dat ze het zelf ook niet meer precies weet.
Het adres is tijdelijk, want op 4 februari 1854 gaan ze bij de vader van Henri wonen in de Begijnensteeg. Het is daar waarschijnlijk erg krap. Ga maar na: Vader Christaan, de nanny Elisabeth Kemp, Christiaan Elisabeth, Henri, Maria de Kluver en Anna Geertruida Elisabeth, de pasgeboren dochter van Henri en Maria. Vader Christiaan is koster van de Engelse Kerk, vandaar dat adres.
De adressen wisselen elkaar in snel tempo af: 1855 Joden Houttuinen, 1856 Zandstraat en later Beerengang, 1857 Markensteeg, en in 1858 Zonnehofje. Daar blijven ze lange tijd. Het klinkt poëtisch, maar het is een slop bij de Valkenburgerstraat in een van de armste buurten van Amsterdam.
Henri en Maria wonen daar met dochter Anna Geertruida Elisabeth en zoon Hermanus. Willem komt ook nog even daar wonen, maar in februari 1864 vertrekt hij weer.
Op 2 mei 1860 gaat Maria naar Utrecht voor het huwelijk van haar zoon Johannes met Maria Duijs(t). Ze geeft daar toestemming voor het huwelijk en zet ook daadwerkelijk haar handtekening.
Maar waar was Johannes al die jaren? Niet in het Zilversteegje en ook niet bij zijn moeder. Het verhaal van Johannes is ook beschreven in een opstel op deze website.
In 1882 vertrekt Maria en Henri uit het Zonnehofje naar de Foeliedwarsstraat en wel naar de Kerregang. In datzelfde jaar is er een grote brand in het Zonnehofje waarbij 3 onvermogende gezinnen alles kwijt raken. Het lijkt erop dat ze net op tijd weg waren.
De Kerregang, vlakbij de ingang van de IJtunnel bestaat nog en heet nu Wijdegang, een niet erg gelukkig gekozen naam.
Henri overlijdt tussen 1882 en 1901. Op 26 januari 1901 overlijdt Maria in de Foeliedwarsstraat 41.
Op de overlijdensakte is ze geboren op 11 november 1816 te Utrecht. Maar Utrecht is doorgehaald en gecorrigeerd naar Driebergen.